فواید و مضرات رنگ مو
در این مطلب انتخاب رنگ موی مناسب، نحوه صحیح رنگ كردن موها، مضرات استفاده از رنگ موها و هر آنچه در مورد رنگ موها باید بدانید به شما ارائه می‌گردد.
به طور كلی رنگ موها به دو دسته تقسیم می‌شوند: رنگ موهای گیاهی و رنگ موهای شیمیایی. كاربرد رنگ موهای شیمیایی بسیار بیشتر از رنگ موهای گیاهی است.
استفاده از اكسیدان به طور مداوم و طولانی مدت، بر شكنندگی موها می‌افزاید.
مسلما رنگ‌های گیاهی تاثیرات منفی بسیار اندكی دارند، ولی به طور كلی مردم از آنها استقبال نمی‌كنند؛ چرا كه رنگ‌های شیمیایی، با تنوع رنگی وسیعی به بازار عرضه شده و جای رنگ‌های طبیعی را گرفته‌اند.
مو را می‌توان یكی از اجزای پوست تلقی كرد كه اصلی‌ترین جزء آن كراتین (نوعی پروتئین) است. پروتئین‌های دیگر مثل یوملانین و فائوملانین نیز در مو وجود دارند كه عامل رنگ طبیعی آن هستند.
رنگدانه یوملانین عامل رنگ‌های تیره، مثل قهوه‌ای و مشكلی و رنگدانه فائوملانین عامل رنگ‌های قرمز تا زرد است.
تغییر در میزان این رنگدانهها در افراد مختلف، باعث به وجود آمدن رنگ‌های مختلف موی سر می‌شود و اگر فردی این رنگدانهها را نداشته باشد، تمام موهایش سفید می‌گردد.
هر تار مو از دو بخش غلاف و ریشه تشكیل شده است. غلاف، دور تا دور پوست و ریشه را می‌پوشاند. مو از قسمت ریشه رشد می‌كند و سایر بخش‌های مو، مرده هستند.
رنگ موها، به دلیل وجود رنگدانه‌های آنها است. قبل از آنكه به سراغ رنگ موها برویم، باید بدانیم كه موهای نرم نسبت به موهای ضخیم و زبر زودتر آسیب می‌بینند؛ ولی جذب مواد شیمیایی در آنها سریع‌تر است.
موهای زبر به علت اینكه لایه‌های كوتیكول بیشتری دارند، معمولا در برابر رنگ موها و دكلره‌ها بیشتر مقاومت می‌كنند.
غلاف به صورت یك برجستگی روی پوست و ریشه در زیر سطح پوست قرار دارد. غیر از ریشه مو كه بخش زنده آن است، سایر بخش‌های مو مرده هستند.
هر انسان حدود 100- 150 هزار تار مو روی سر خود دارد. كم‌خونی شدید، بیماری تیروئید و برخی بیماری‌های دیگر می‌توانند موجب سفید شدن زود هنگام موها شوند.
انتخاب رنگ مو
رنگ مو را از روی كاتالوگ انتخاب نكنید؛ زیرا رنگ مو باید با رنگ چشم‌ها و رنگ پوست متناسب باشد.
رنگ موها از شماره 1 تا 10 تقسیم‌بندی می‌شوند (شماره 10، روشن‌ترین درجه است و برعكس). وقتی كه موهای خود را روشن می‌كنید، هاله گرمی از رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز دور شما دیده می‌شود.
افرادی كه رنگ پوستشان گندمگون است، بهتر است از رنگ‌های مسی، گل بهی، نخودی، قهوه‌ای، زرد، قهوه‌ای مایل به طلایی، فندقی و عسلی استفاده كنند.
برای پوست‌های روشن نیز رنگ‌هایی با های‌لایت‌های آبی یا قرمز مناسب است. چشم‌های آبی، با رنگ‌های آبی خاكستری، آبی تیره، سبز تیره، مشكی و قهوه‌ای به صورت های‌لایت هماهنگی بیشتری دارند.
به طور كلی هنگام انتخاب رنگ مو باید به پنج مورد توجه داشت:
1) رنگ طبیعی مو
2) رنگ پوست
3) رنگ چشم
4) چاقی و لاغری شخص
5) شخصیت فرد
افرادی كه موهای سرشان سفید است، هنگام رنگ كردن باید به چند نكته توجه داشته باشند.
موهای سفید در برابر رنگ موها مقاوم هستند و به سرعت هم رنگ خود را از دست می‌دهند.
به خاطر نبودن رنگدانه در تار موهای سفید، رنگ موها، روشن‌تر به نظر می‌رسند.
قبل از رنگ كردن، موها را خوب نرم كنید، مدت قرار دادن رنگ روی موها را افزایش دهید و درجه رنگ را تیره‌تر انتخاب كنید.
رنگ موها از چه اجزائی تشكیل شده‌اند
تا صد سال پیش از رنگ موهای طبیعی استفاده می‌شد؛ اما در سال 1909، نخستین بار یك شیمیدان، رنگ موی مصنوعی را ساخت و بعد از آن نخستین شركت تولید رنگ موی مصنوعی در كشور فرانسه تاسیس شد. نام این شركت را «لورآل» نهادند كه امروزه شهرت بسیاری در تولید لوازم بهداشتی و آرایشی در سطح جهان دارد.
رنگ موها به طور كلی از دو ماده شیمیایی به نام پیروكسیدهیدروژن و آمونیاك تشكیل شده‌اند. پیروكسیدهیدروژن یا همان اكسیدان، موجب حالت گرفتن مو و تثبیت رنگ آن می‌شود.
استفاده زیاد از اكسیدان سبب خارج شدن سولفور مو و از دست رفتن سولفورمو، باعث زبری و نازكی تارهای مو می‌گردد.
آمونیاك نوعی ماده قلیایی است كه به روشن شدن موها كمك می‌كند. آمونیاك، كوتیكول، یعنی قشر خارجی مو را جدا كرده و به درون پوسته مو نفوذ می‌كند.
از آنجایی كه برای روشن شدن موهای تیره باید رنگدانه‌های اولیه مو، از بین بروند تا رنگ جدید نمایان شود، از بین بردن رنگدانهها ممكن است به ساقه موها آسیب برساند و موجب خشكی، شكنندگی، موخوره و خشن شدن موها شود.
تفاوت های رنگ مو های طبیعی و مصنوعی
رنگ‌های طبیعی مو (مثل حنا و پوست گردو) بسیار بی‌خطرتر از رنگ‌های شیمیایی هستند؛ ولی به خاطر داشتن سه عیب اصلی، كمتر كسی به سراغ آنها می‌رود.
1) این رنگ‌ها بعد از چند بار شست و شو، اثر خود را از دست می‌دهند.
2) افراد زیادی به آنها حساسیت دارند
3) تنوع رنگی بسیار كمی دارند.
رنگ موها به سه دسته موقت، نیمه موقت و دائم تقسیم می‌شوند.
رنگ موهای موقت با یك بار شست و‌شو از بین می‌روند. (رنگ فقط روی ساقه قرار می‌گیرد). این رنگ‌ها باعث تحریك پوست سر و حساسیت نمی‌شوند و البته كم‌خطرتر از سایر رنگ موها هستند.
رنگ موهای نیمه موقت، از راه منافذ طبیعی به داخل ساقه مو نفوذ می‌كنند؛ ولی بعد از 6- 7 بار شست و شو از همان منافذ خارج می‌شوند و مو به رنگ طبیعی خود باز می‌گردد.
رنگ موهای دائمی كه با شست‌و شو از بین نمی‌روند، حاوی آمونیاك و اكسیدان هستند و موجب تغییرات پایدار و غیرقابل برگشت مو می‌شوند و با نفوذ در ساختار مو، آن را تخریب می‌كنند.
با آنكه تقریبا همه خانم‌ها از عوارض استفاده مداوم از رنگ موها و حتی سرطان‌زا بودن آنها اطلاع دارند، باز هم از آنها استفاده می‌كنند و در واقع خطرات احتمالی آن را به جان می‌خرند.
متخصصان در این زمینه توصیه می‌كنند كه دست‌كم از رنگ مو در فاصله‌های زمانی طولانی‌تری استفاده شود تا عوارض آن در درازمدت پدید آید. برای مبارزه با موخوره نیز كوتاه كردن نوك موها توصیه می‌گردد.
استفاده مداوم از رنگ باعث خشكی و شكنندگی موها می‌شود؛ بنابراین باید با افزایش رطوبت، تا حد زیادی از آن جلوگیری كرد.
روغن زعفران برای این منظور بهترین انتخاب است. همچنین شامپوی خود را تغییر دهید و از شامپوی مخصوص موهای رنگ شده استفاده كنید. از سشوار نیز كمتر استفاده كنید و موها را در حالت خیس شانه نزنید.
خطرات احتمالی رنگ كردن مداوم موها
طبق تحقیقات، افرادی كه به طور مداوم موهای خود را رنگ می‌كنند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان (سرطان لیموفا) هستند. البته عوامل سرطان‌زا از بیشتر رنگ موها حذف شده است و این مساله بیشتر به دو و سه دهه پیش مربوط می‌شود. خطر دیگر، احتمال طاسی است.
ریزش شدید موهای سر و عدم رویش مجدد آنها باعث ایجاد طاسی می‌شود. استفاده مكرر از رنگ موهای شیمیایی موجب بروز كمبود پروتئین های مورد نیاز مو می شود.
ایجاد حساسیت‌های پوستی در اثر استفاده مداوم از این رنگ‌ها، عارضه دیگر است كه ماده‌ای به نام «پارافنیلن دیامین» كه در تركیبات رنگ مو وجود دارد، سبب آن می‌شود.
این حساسیت‌ها با قرمزی، پوسته ریزی، تاول و حتی قرمز شدن چشم‌ها بروز می‌كند. با یك بار استفاده از رنگ مو نمی‌توان از حساسیت‌زا بودن یا نبودن آن مطمئن شد.
در نخستین بار ممكن است دچار حساسیت نشوید و سیستمی ایمنی هنوز واكنشی به آن نشان ندهد؛ اما در دفعات بعدی ممكن است سیستم ایمنی شروع به تولید آنتی‌بادی كرده و حساسیت بروز كند.
بنابراین بهتر است قبل از استفاده از رنگ مو، آن را در قسمت كوچكی از پوست خود تست كرده و 48 ساعت صبر كنید؛ چنانچه هیچ‌گونه عارضه‌ای ایجاد نشد، اقدام به رنگ كردن موهای خود نمایید.
چند توصیه برای موهای رنگ شده
1) در روزهای آفتابی، از كلاه، روسری و محصولات ضدآفتاب استفاده كنید تا موهای‌تان كمتر خشك شوند و پوست‌تان نیز آسیب نبیند.
2) از نرم‌كننده‌ها و تقویت‌كننده‌های مناسب استفاده كنید تا رطوبت موهای‌تان حفظ شود.
3) به هنگام خشك كردن موها، حوله را به نرمی روی موهای‌تان بكشید.
4) موهای خود را هنگام خیس بودن شانه نزنید.
5) برای خشك كردن موها زیاد از سشوار استفاده نكنید و در صورت استفاده، زمان آن را كاهش داده و سشوار را با فاصله بیشتری از سر خود نگه دارید.
6) موهای نازك آسیب‌پذیرتر و حساس‌تر از موهای ضخیم هستند.
7) در دوران بارداری خصوصا سه ماهه نخست از رنگ كردن موها بپرهیزید.